Reuzenpanda's helpen om nakomelingen te verzekeren

Fragmenten bos als leefgebied

Een moeilijke voortplanting

Als de vernietiging van zijn habitat de situatie van de reuzenpanda al precair maakt, wordt dit nog verergerd door een nogal grillige voortplanting. Inderdaad, het vrouwtje is slechts 1 tot 3 dagen per jaar vruchtbaar! De zwangerschap is vervolgens complex, met een periode  van diapauze waarin de ontwikkeling van het embryo “pauzeert”, schijnzwangerschappen die praktisch niet te onderscheiden zijn van “echte” zwangerschappen, en soms verlies van de foetus aan het einde van de zwangerschap. De mechanismen achter deze bijzondere verschijnselen zijn grotendeels nog steeds mysterieus op dit moment.

Waarom hebben ze onze hulp nodig? 

Naast het beschermen van zijn natuurlijke habitat is de voortplanting van de reuzenpanda een belangrijke kwestie voor het behoud van de soort. In dierentuinen draagt het verbeteren van het reproductief succes bij aan het voortbrengen van een groter aantal jonge panda’s, die uiteindelijk mogelijk weer in het wild kunnen worden geïntroduceerd. Bovendien stelt de kennis van het genetische erfgoed van elk individu in staat om paren te vormen op een manier die de genetische diversiteit maximaliseert. Op de lange termijn zullen de inzichten die zijn opgedaan door het volgen van de voortplanting van reuzenpanda’s in dierentuinen ten goede komen aan het monitoren van de voortplanting van hun wilde soortgenoten.

Wat doet de Pairi Daiza Foundation?

De Pairi Daiza Foundation heeft van 2018 tot 2021 een wetenschappelijk onderzoeksproject ondersteund dat werd geleid door Dr. Jella Wauters, onderzoeker aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent. De belangrijkste doelstellingen waren:

• Het ontwikkelen van “zwangerschapstests” om de dracht te bevestigen;
• Het ontdekken van de signalen die de diapauze van het embryo reguleren;
• Het nauwkeurig voorspellen van de vruchtbare periode en de bevalling.

Dagelijks omvatten deze onderzoeken het verzamelen van urine- en fecesmonsters om biomarkers te meten (waaronder hormonen), maar ook lange uren van observatie van het gedrag van vrouwelijke reuzenpanda’s en nauwlettend volgen van hun gewicht en spijsvertering.

 

Een internationaal conservatieprogramma

De reuzenpanda wordt al meer dan 30 jaar wereldwijd beschermd door een internationaal conservatieprogramma dat door China is opgezet. Dit komt tot uiting in een wereldwijd voortplantingsprogramma (waaraan Pairi Daiza en zijn Stichting sinds 2014 deelnemen), maar ook in het herstel van hun habitat, de oprichting van reservaten en de creatie van corridors zodat ze zich van het ene reservaat naar het andere kunnen verplaatsen. Dit is een langdurige inspanning en een multidisciplinaire betrokkenheid die vruchten afwerpt. Van de 1.200 in de jaren 1980 is de populatie van wilde reuzenpanda’s nu gestegen tot meer dan 1.800! De inspanningen moeten natuurlijk worden voortgezet.