Betoverende architectuur in The Land of Origins

Je zou in Benin kunnen zijn, in de beroemde lagune stad Ganvié, maar ook in Senegal, Mali, Ivoorkust, Burkina Faso, overal waar vrachtwagens beschilderd zijn met spreuken zoals “Yala Yana S’en Fout La Mort”, de vis die vissers in hun netten hebben gevangen, inladen.

Deze authentieke en eenvoudige (maar effectieve) advertenties over de hutten van het paaldorp nemen je direct mee naar Frans West-Afrika.

In de verschillende hutten zijn schatten van volkskunst en authentiek Afrikaans handwerk verstopt. Het is een echt dorp. Een Afrikaanse kapster vlecht je haar in haar salon, de vissershut wacht op je met netten die buiten drogen, de hut van de pluimveehandelaar presenteert de typisch Afrikaanse “fietsende kippen”, en de hut van de sjamaan bevat mysterieuze voorwerpen van de voodoo-cultus…

Er is zelfs een schoolhut waar de Little Smarties, de studenten die stage lopen bij Pairi Daiza, van alles kunnen leren over het leven in een lagune dorp.

Je bent in Warengo, een echt dorp van de bevolkingsgroep Tamberma, gelegen in een mooie vallei die bezaaid is met reuzenbaobabs, in het noorden van Togo, langs de grens met het naburige Benin. Je ziet er twee grote huizen die eruit zien als kleine burchten, met hun zolders in de vorm van torens en hun hoge muren. Deze Tamberma-hutten hebben een unieke architectuur.

Bij de Tamberma (die in het naburige Benin ‘Somba’ worden genoemd, maar behoren tot hetzelfde volk), moet elke jongeman die trouwt, voor zichzelf een traditioneel huis bouwen. Daarbij wordt hij door het hele dorp geholpen. Er wordt een geschikte plaats bepaald, die is goedgekeurd door de geesten, waarna de bouw, die twee maanden zal duren, kan beginnen. De muren zijn van banco, een mengsel van aarde, grind, leem en water, waarvan grote blokken worden gemaakt die op elkaar worden gestapeld. Het geheel wordt versterkt met palen en een grote plaat doet dienst als dak voor de volumes op het gelijkvloers. Er is maar één ingang, die vrij smal is en de bewoners beschermt tegen gevaren van buitenaf. Binnen is het donker: daar wonen de geesten, daar worden de offers gebracht, daar wonen ook de ouderen van de familie en… brengt men de dieren onder voor de nacht.

Verder in de woning ligt een vertrek dat dient als “keuken” en op de bovenverdieping, die toegankelijk is via een helling en ladders in Y-vorm, ligt de grote plaat waar de ouders en hun kinderen wonen. Als het regent of als de harmattan, de koude wind, blaast, slapen ze in kamertjes die zo benepen zijn als cellen en waarvan de ingang zo nauw is dat je er achteruit in moet. Vanaf deze plaat hebben de bewoners ook toegang tot de zolders, waarin het graan opgeslagen ligt, beschut tegen weer en wind en tegen knaagdieren.