Het project in een oogwenk

Hoe kunnen we de Spix Ara’s helpen bij hun terugkeer naar hun natuurlijk habitat? We hebben een overzicht opgemaakt dat het hele project in één oogopslag samenvat. Ontdek het overzicht door op de knop hieronder te klikken.

MEER INFO

De Braziliaanse Caatingawildernis als enige habitat

De natuurlijke habitat van de Spix’Ara is beperkt tot één streek in de wereld : de Braziliaanse Caatinga. Deze half-woestijnachtige biotoop ligt in het noordoosten van Brazilië in de staat van Bahia (dat maakt dus geen deel uit het Amazonewoud). Men vindt er wilde stekelige droge en platte heidegebieden langs seizoengebonden stromen. Binnen die Caatingawildernis ligt de natuurlijke habitat van de Spix’Ara niet ver van het stadje Curaça, langs de rivier Rio San Francisco. Op die plaats is het voornaamste boomsoort de Caraibeira (Tabebuia caraiba) waarvan de gaten in de stammen schuilplaatsen en voeding verschaffen aan de Spix’Ara’s.

Het uitsterven in het wild.

Twee belangrijke dreigingen hebben het uitsterven van de Spix’Ara veroorzaakt. Aan de ene kant was hij het slachtoffer van stropen en illegale handel, en aan de andere kant werd zijn habitat door de mens vernietigd die een groot deel van die streek langs de rivier in landbouwgebied heeft veranderd. Het grazen van geiten en koeien heeft ook de vegetatie vernietigd. De laatste bekende wilde Spix’Ara is in 2000 verdwenen wat het uitsterven van het geslacht in het wild betekende. Bleven er dan maar in de wereld een zestigtal Spix’Ara in gevangenschap (meestal illegaal).

Het geslacht werd op het nippertje gered.

Terwijl het geslacht zou verdwijnen is de Sjeik Saoud Bin Mohammed Bin Ali Thani begonnen met een laatste kans reddingsactie. Die eigenaar van een beschermingscentrum voor bedreigde soorten in Qatar (Al Wabra Wildlife Preservation) heeft een paar tientallen Spix’Ara verzameld die bij particulieren over de hele wereld verspreid waren.

Heilzame wetenschappelijke inspanningen

Zo’n verkleinde bevolking was uiterst fragiel, des te meer omdat de gezondheid van talrijke vogels zo kritisch was. De zorgen van de dierenartsen waren van levensbelang, net zoals het beheer van het genetisch patrimonium van de vogels. De genetische diversiteit zoveel mogelijk bewaren was een uiterste nood voor het overleven van het geslacht. Die challenge werd mogelijk gemaakt door een top wetenschappelijke begeleiding en onder andere door kunstmatige inseminatie onder de leiding van Tim Bouts. En die inspanningen hebben hun resultaten getoond. In 2015 waren er 100 vogels in totaal.

Een bevolking die steeds sterker wordt

In Berlijn bij ACTP (Association for the Conservation of Threatened Parrrots) werden vervolgens de inspanningen geconcentreerd om de Spix’Ara ‘s te kweken en te fokken. Dankzij een kweekprogramma dat zorgvuldig werd geleid heeft het aantal vogels in 2020, 180 individuen bereikt. Die bevolking is sterk genoeg om een nooit gedurfde challenge aan te gaan : de herintroductie in zijn oorspronkelijke natuurlijke habitat van een vogelsoort die in het wild niet meer bestaat.

Drie kweekcentra in de wereld

Terwijl het grootste deel van de bevolking in de vestigingen van ACTP blijft fokken, nemen twee ver van elkaar gelegen centra nu ook deel aan het kweken van de Spix’Ara’s om die bevolking maximaal te beveiligen : een centrum in Brazilië (sinds 2019) en het centrum gelegen bij Pairi Daiza dat met het kweken in 2020 zal beginnen. Die drie instellingen werken natuurlijk nauw samen.

De habitat : het geheim van het succes

Om opnieuw in hun oorspronkelijke habitat terug te kunnen leven moeten de Spix’Ara’s er voedsel en kweekplaatsen vinden . Om hun terugkeer op zijn best voor te bereiden werkt de Braziliaanse overheid al jaren aan het herstellen van die natuurlijke habitat binnen beschermde natuurreservaten. Maatregelen zoals omheiningen om de vegetatie van het grazen van geiten en koeien te beschermen, het beheer van uitheemse boomsoorten of het plaatsen van installaties voor waterbeheer laten toe dat de Carabeira bomen terug kunnen groeien en deze zijn belangrijk voor de Spix’Ara’s.

Een geleidelijke terugkeer naar de vrijheid

Opdat de terugkeer naar de vrijheid in de beste omstandigheden zou gebeuren zullen de jonge Spix’Ara ’s uit de drie kweekcentra een echte « voorbereiding op het leven in het wild » krijgen. Maandenlang zullen de jonge papegaaien in een revalidatiecentrum in Brazilië verblijven, dat centrum is volledig daarvoor bestemd. De vogels zullen er hun spieren ontwikkelen in een 75 m lange volière. Ze zullen ook « begeleid » worden door Illigers Ara’s die al gewend zijn aan de Caatinga omgeving en die zullen ze helpen om hun voedsel te vinden en om de roofdieren te ontwijken.

Betrokken plaatselijke gemeenschappen

De medewerking van de gemeenschappen die vlakbij Caatinga wonen, o.a. in de stad Curaça, is een belangrijk element voor het slagen van het project. De Spix’Ara is een sterke teken van hun cultuur en zijn terugkeer wordt met ongeduld verwacht. Iedereen, jongeren en volwassenen, zijn gevoelig voor de bescherming van die uiterst zeldzame blauwe papegaai en van zijn habitat.

Credits Photo : ACTP

Teamwerk

Dit project had nooit kunnen ontstaan zonder de jarenlange inspanningen van het ACTP (Association for the Conservation of Threatened Parrots) (https://www.act-parrots.org ) en de ICMBio (Institut Chico Mendes de conservation de la biodiversité) (https://www.icmbio.gov.br ). Verschillende partners brengen ook een kostbare steun in het avontuur : Deli Nature (https://www.delinature.be ), Zoological Society for the Conservation of Species and Populations (ZGAP) (https://www.zgap.de ), Al Wabra Wildlife Preservation (AWWP) (http://awwp.alwabra.com/ ).

Ontdek hier de website van het project :

Uw steun maakt het verschil

Pairi Daiza en Pairi Daiza Foundation hebben reeds een budget van 3.000.000 € aan dit project besteed. Dit bedrag waaraan U door uw kostbare steun bijdraagt heeft aan de ene kant het bouwen van het kweekcentrum in Pairi Daiza mogelijk gemaakt en aan de andere kant een aandeel aan het bouwen en de werking van de revalidatie- en kweekinstallaties in Brazilië. Dit gebouw heeft trouwens de naam « Fazenda Pairi Daiza » gekregen, een manier voor ACTP om Pairi Daiza voor zijn bijdrage aan dit buitengewone project te bedanken.